خواص سنجد در کتاب ابوعلی سینا

خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- سنجـد با نام علمی «Elaeagnusan gastifolial» گیاهی درختی و از خانواده سنجدیان (Elaeagnaceae) است که در آب و هوای معتدل می‌روید. میوه سنجد از گذشته در سفره هفت‌سین ایرانیان جای داشته است.
 
نام‌های مختلف سنجد در ایران
گیاه سنجد، برگ‌های باریک و مخملی شکل و میوه‌هایی قهوه‌ای رنگ و خوراکی دارد. 
 
از سنجد در منابع طب سنتی به عنوان «چوب‌دانه»، «نُقد» و «بُل» نام برده شده ‌است. میوه سنجد مزه تقریبا ترش، شیرین و کمی گس دارد و به شکل بیضوی، گوشت‌دار، شبیه زیتون به رنگ زرد نارنجی مایل به قرمز. سنجد از نظر غذایی کم‌کالری و طبیعت آن سرد و خشک و یبوست‌آور است.
 
جوشانده برگ درخت سنجد خاصیت جمع‌کنندگی و ضد اسهال دارد و داروی خوبی برای اسهال کودکان است. سنجد بادشکن است و سردرد را تسکین می‌دهد.
 
میوه سنجد یک میوه دارویی صفراست
مصرف سنجد برای تقویت معده و کبد، کاهش وزن، از بین بردن التهاب حاد و مزمن، پیشگیری از عفونت در بدن،درمان درد مفاصل، خارش پوست و درمان آرتروز مفید است.
 
در قسمت درون‌بر سنجد 17 نوع آمینواسید و مقداری پروتئین وجود دارد که هر یک از این آمینواسیدها خواص دارویی بسیار مفیدی دارند، به‌طوری‌که می‌توان گفت میوه سنجد یک میوه دارویی صفراست.
 
اگر آرد و هسته‌ میوه سنجد با هم آسیاب شود، مصرف خوراکی آن بیماری آرتروز را درمان می‌کند. در احادیث آمده است که گوشت سنجد باعث رویش گوشت در بدن و استخوانش، استخوان و پوستش پوست آور است و برای درمان تب و جذام نیز مفید است.
 


سنجد در قاب کتاب
در کتاب‌های بسیاری به سنجد و خواص آن اشاره شده است، از جمله کتاب «قانون المقاله الثانیه من الکتاب الثانی، فی ادویه المفرده» ابوعلی سینا، «طبّ الائمّه» ترجمه و اقتباس جواد فاضل، «طب گیاهی و خواص میوه‌ها در کلام امام باقر (ع)» نوشته مهدی سلطانی رنانی و «میوه درمانی با بهره گیری از دستورهای اسلامی» نوشته عذرا سادات حکیم.
 
ابوعلی‌سینا در کتاب «قانون المقاله الثانیه من الکتاب الثانی، فی ادویه المفرده» به ذکر خواص بسیاری از درختان و گیاهان از جمله سنجد می‌پردازد و از نظـر پزشکی برگ، پوست و چوب آن را مـورد مطالعه قرار داده است. در ترکیب میوه سنجد تعدادی مواد پرارزش و با اهمیت وجود دارد که از جمله اولئین، استئارین، لینول و تا 8% روغن پیهی (که گلیسیرید اسیدهای پالمیتین است) را می‌توان نام برد.
 
در میوه سنجد، اسیدهای آلی و یک نوع گلوکوزید به نام کرستین یافت می‌شود. وجود اسیدهای چرب، اسیدهای آلی و انواع ویتامین‌ها از جمله ویتامین E و C, K, B1, B2, A, F و اسیـدهای چرب اشباع نشده تشخیـص داده شده است.
 
توقف خون‌‌ریزی با مصرف سنجد
در کتاب «میوه درمانی با بهره گیری از دستورهای اسلامی» نیز آمده است: «سنجد طبیعتی گرم و خشک دارد، باعث رویش گوشت بر استخوان می‌شود، مقوی و مفرح است، خون‌ریزی را متوقف می‌کند و برای بیماری‌های کبدی یرقان و زردی مفید است.
 
این میوه مانع از تکرر ادرار می‌شود و کلیه‌ها را گرم نگه می دارد. همچنین ضد تهوع و ضد درد است و تب و لرزهای سرد، زخم ریه بیماری‌های سینه مثل تنگی نفس را از بین می‌برد و بیماری‌های لثه و دندان، زخم معده و اسهال را بهبود می‌بخشد.»